Afscheidsinterview Luc Verburgh: ‘Het avontuur lonkt en tegelijkertijd ben ik verknocht aan deze regio’

Hoe komt een universiteit uit een ruim 6000 kilometer verder gelegen Golfstaat nu in Nederland terecht met de vacante vacature van rector? Bij het relatief kleine Zuyd notabene met een onderwijssysteem dat in de verste verte niet lijkt op dat in de Verenigde Arabische Emiraten. Luc Verburgh lacht. ‘Dat heb ik de headhunter natuurlijk ook als eerste gevraagd toen hij op de stoep stond. Waarom niet een ervaren universiteitsrector uit de Verenigde Staten of Engeland? Engelstalig, hiërarchisch geschoold, jong en ambitieus. Hoe kom je bij mij uit?’

De headhunter had een plausibel antwoord waarmee hij meteen de serieuze interesse had van de in 2017 aangetreden opvolger van Karel van Rosmalen.

‘De Verenigde Arabische Emiraten willen hun onderwijssysteem veranderen. Transformeren naar een samenwerkingsmodel tussen studenten, docenten, overheid én het bedrijfsleven. Ze hebben zich wereldwijd georiënteerd en waren het meest gecharmeerd van het Nederlandse model. Tja, en hoe komen ze dan mij uit? Dat weet ik niet precies. Ik weet wel dat we met Zuyd Hogeschool de laatste jaren iets heel moois neergezet hebben. Wij hebben heel nadrukkelijk die verbinding gelegd tussen kennisinstelling, bedrijfsleven en overheid. Onze lectoraten blinken uit met toegepast onderzoek met maatschappelijke impact. Diverse ministers zijn hier geweest en hebben ons genoemd als schoolvoorbeeld van samenwerking, van het ‘nieuwe’ onderwijs. We vallen op en ik denk dat Zuyd en mijn persoontje zo in beeld zijn gekomen. Ik weet dat er uiteindelijk nog één andere kandidaat was, uit Singapore, maar de keus viel op mij. En laat ik eerlijk zijn: daar ben ik best trots op.’

De Verenigde Arabische Emiraten. Een steenrijke Golfstaat met Dubai als onweerstaanbare hoofdstad waar geld en rijkdom breed worden geëtaleerd. ‘Dat is het beeld, ik weet het’, klinkt het deze namiddag in april in zijn werkkamer die binnenkort in de persoon van André Postema een nieuwe bewoner krijgt. ‘En ik weet ook dat inclusie in de VAE niet met hoofdletters geschreven wordt, net als gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Maar het land heeft ambitieuze plannen. Economisch uiteraard, onder meer met de transitie naar duurzame energiebronnen en de productie van schaars water. Maar ook maatschappelijk. De eerste stap is het opheffen van de scheiding tussen mannen- en vrouwenuniversiteiten. Volgend jaar al moet er enkele gemengde universiteiten zijn. Het is een begin.’

Verder wil Luc Verburgh niet te diep ingaan op de maatschappelijke inrichting van de VAE. ‘Ik heb een contract getekend voor drie jaar, met de optie van nog een jaar. In die periode mag ik met een team Emirati de universiteit opnieuw inrichten. De verbinding leggen met het bedrijfsleven en buitenlandse partijen om samen onderzoek te doen en uiteraard uitstekend opgeleide studenten af te leveren. Mijn ervaring hier bij Zuyd gaat me daar ongetwijfeld heel goed van pas komen. Ook hier hebben we de koers behoorlijk verlegd. Niet dat dat puur mijn verdienste was, uiteraard niet, maar we zijn nu de enige hogeschool in Nederland met de lectoraten als onderdeel van de opleidingsteams. In onze living labs in onder meer de zorg en de chemie, werken (docent-)onderzoekers, studenten, ondernemers én mensen van andere kennisinstellingen aan maatschappelijk relevante innovaties. Contractonderwijs groeit, en daarmee de geldstromen. We zijn meer en meer een partner voor bedrijven en organisaties die hun mensen permanent willen scholen. De uitstekende samenwerking in de regio vertaalt zich in goede stageplekken. De braindrain neemt af, méér jonge mensen blijven na hun afstuderen hier werken. We kijken over de grenzen, hebben connecties met kennisinstituten in België en Duitsland. Zuyd Hogeschool heeft een sterke positie, is relevant voor de regio. Wij zijn met onze lectoren, docenten en studenten cruciaal voor de economie in Limburg.’

Ook bij Zuyd kwam Luc Verburgh in 2017 terecht via een headhunter, na een rijke carrière in het bedrijfsleven, onder meer KLM, en in het onderwijs. ‘In mijn laatste functie was ik bestuurder van een mbo in de regio Rotterdam en eigenlijk wilde ik wel een treetje hoger. Niet per se naar een universiteit, omdat ik vooral geïnteresseerd ben in toegepast onderzoek. Ik was snel overtuigd. Bij deze hogeschool lag een mooie uitdaging en Zuid-Limburg sprak me aan. Vrienden vroegen zich af of ik wel zou kunnen wennen in het zuiden waar ze zogenaamd ’niet-direct’ zijn, ‘niet al te snel’ en met ’weinig zelfvertrouwen’. Vooroordelen, zo bleek al snel. Dit is een regio met enorm veel dynamiek. Er gebeurt zo veel, kijk naar de Brightlands Campussen. Het project Einstein-telescoop. Er is alleen een neiging om dat niet te etaleren. Valse bescheidenheid. Daar zijn we bij Zuyd in ieder geval mee gestopt. We profileren ons meer en meer en proberen ook met al onze partners te laten zien wat we in onze mars hebben. Haagse bestuurders en politici zijn hier regelmatig op bezoek en tonen zich onder de indruk. Pas op, er is nog volop werk te verrichten. Zo moeten we alle zeilen bijzetten om voldoende studenten te werven. Een opgave in een krimpregio, maar we hebben een belangrijke stap gezet door, bijvoorbeeld, het bindend studieadvies af te schaffen. We hebben het onderwijs nu zo ingericht dat studenten meer tijd krijgen om te wennen, minder overspoeld worden met tentamens. Geef ze ruimte. Je neemt toch jonge mensen aan om ze te houden en niet om ze te zien afhaken. En uiteraard stellen we eisen, het gaat er uiteindelijk om waardevolle professionals af te leveren waar de arbeidsmarkt om vraagt. Maar een bachelor duurt vier jaar. Die tijd moeten de jonge mensen krijgen om zich te bewijzen en een goed portfolio op te bouwen. Het aantal uitvallers is flink gedaald, de instroom is op orde.

Er ligt een mooie basis, wil Luc Verburgh gezegd hebben. Een goed of een slecht moment om te vertrekken? ‘Ik heb toch wel een dubbel gevoel. Het avontuur lonkt en tegelijkertijd ben ik verknocht aan deze regio. Ons huis in Zuid-Limburg houden we aan. Over drie of vier jaar komen we hier weer wonen, zeker weten. Met André Postema is er een opvolger die de lijn doortrekt, samen met de andere collegeleden, de leidinggevenden en de teams. Ik denk dat de neuzen dezelfde kant opstaan, de continuïteit is gegarandeerd. Elke dag zie ik de bevlogenheid en de drive. Ik vertrek met een gerust hart en uiteraard zal ik Zuyd missen.